İtalya’da pazar günü yapılan ve yaklaşık 8,6 milyon seçmenin (toplam seçmen sayısının 5’te 1’i) oy kullandığı yerel seçimleri 5 Yıldız Hareketi açısından tarihi bir başarı olarak nitelemek mümkün. İktidardaki Matteo Renzi’nin partisi, Demokrat Parti, Milan ve Bologna seçimlerini kazanmış olsa da siyasi analistler Roma ve Torino’daki belediye seçimlerini kazanan 5 Yıldız Hareketi’nin bu başarısını hükümete büyük bir darbe olarak yorumluyor.

Matteo Renzi  kendini belediye seçimlerinden biraz uzak tutarak  belediye seçimlerinin ulusal dinamiklarden çok yerel dinamik ve mevzuları yansıttığını söylüyor. Bu söylemdeki amaç kendini yaşanan başarısızlıktan soyutlamaya çalışmak elbette. Demokrat Parti’nin sorunları olduğunu da kabul ediyor. Ancak, ekim ayında yapılacak Anayasa referandumunu kazanacağını düşündüğünü de söylüyor. Anayasa referandumunun Renzi’nin siyasi kariyeri açısından kilit olduğunu biliyoruz.

Hatırlatmak gerekirse, Cumhurbaşkanlığı seçimi sonrasında bir yenilgi daha alan Demokrat Parti’nin  (Partito Democratico) (PD) tabanı bu yenilgiyi afetmemiş ve  “Yetti be”  (#mobbasta) sloganıyla örgütlenen partinin tabanı 2013 Aralık ayında yapılan ön seçim ile parti liderini değiştirmişti. Bu değişiklik sonrası İtalyan soluna İtalya’nın en genç başkanı Matteo Renzi geçmişti.

Renzi’nin uyguladığı yeni siyaset anlayışı, kadınlara, gençlere verdiği öncelik ve başta işsizlik olmak üzere eğitim, teknoloji, çevre gibi konularda takındığı net tavır ile sadece parti tabanını değil, seçmeni de partinin değiştiğine ikna edebilen Renzi’nin çok kısa bir sürede Başbakanlık koltuğuna oturmuştu. Geçen bu kısa sürede tüm muhalefet partilerini de geride bırakarak Renzi’nin en büyük rakibi haline gelen 5 Yıldız Hareketi nedir?

Beş Yıldız Hareketi Nedir?

Beş Yıldız Hareketi (İtalyanca: Movimento 5 Stelle, kısaltması M5S) 4 Ekim 2009’da popüler bir aktivist, TV komedyeni ve blogger olan 1948 doğumlu Beppe Grillo ve ve bir web stratejisti olan Gianroberto Casaleggio tarafından İtalya’da kuruldu.

İtalyan klasik sağ ve sol ayrımının eskidiğini savunan Hareket, geleneksel partilere alternatif bir “oluşum” olarak kendini konumlandırdı. Parti üyeleri M5S’ın bir parti değil, “Hareket” olduğunu savunuyor. Bu anlamda net bir ideolojik çizgisinin olmadığını söyleyebileceğimiz M5S popülist, yolsuzlukla mücadeleci, çevreci, ve kısmen AB karşıtı olarak konumlanıyor.

Hareketin ismi “Beş Yıldız”  Grillo’nun seçmenlerine verdiği 5 temel siyasi vaatten geliyor:

(1) Özgür, sınırsız ve ücretsiz internet bağlantısı,

(2) Ücretsiz ve temiz suya erişim hakkı,

(3) Ücretsiz toplu taşıma hakkı,

(4) Çevrecilik ve doğanın korunma,

(5) Sürdürülebilir kalkınma

Hareketin savunduğu en temel konular arasında “Doğrudan Demokrasi” “Katılımcılık İlkesi”, “E-demokrasi”, “Internete Ücretsiz Erişim”, ve “Devletin Küçülmesi”ni sayabiliriz.  15 sayfalık son derece yalın bir dille yazılmış parti programını internetten kolayca bulmak mümkün.

Yeni Örgütlenme Modeli: İnternet

Hareket 2007 yılında Grillo’nun “beppegrillo.it” adresi üzerinden yazmaya başladığı bir blog sayesinde doğdu. Grillo bu blog’da yazılar yazıyor, eleştiriler yapıyordu. Özgür bir platform olduğu düşünülen blog  öylesine ilgi çekmeye, öylesine katılım sağlamaya başlamıştı ki konulan bildirilerin altında 10,000 kişinin yorum yaptığı oluyordu. Blog’un 2007 yılında dünyanın en popüler blogları arasına 7. sıradan girdiğini hatırlamamız gerekiyor[1].

Casaleggio göre blog’un başarısının altında yatan temel nedenlerden biri 2001-2006 yılları arasında Berlusconi’nin İtalya’nın en popüler 7 TV kanalının 6’sını kontrol ediyor olması.[2]

Blog zaman içerisinde kendi topluluklarını oluşturmaya başladı. Bu gelişimi gören Grillo ve Casaleggio,  “MeetUp” sistemi ile düzenli toplantılar yapmaya ve yerel topluluklar kurumaya başladılar.

2005 yılında “Beppe Grillo’nun Arkadaşları” adı altında başlayan bu Meetup’lar  amaçlarını “Birlikte eğlenme, bir araya gelme, fikir paylaşma ve daha iyi bir dünya için öneriler sunma” şeklinde tanımlıyorlardı. İnternetten organize olan bu topluluklar yine internet üzerinden kararlar alıyorlardı. Bugün kurulan yerel toplulukların sayısının 650’e ulaştığını söyleyebiliriz[3].

Yazının devamını okumak için: İnternet İtalya’da seçimi kazandı

Görsel kaynak: thetimeofisrael.com